Zapewnienie łatwiejszego dostępu do finansowania ma kluczowe znaczenie dla intensyfikacji badań naukowych i innowacji w Europie, co z kolei przyczyni się do zwiększenia partycypacji i wartości nakładów oraz wywrze większy wpływ zarówno na sferę naukową, jak i gospodarczą. Komisja Europejska rozpoczęła 9 lutego konsultacje na temat sposobów przebudowy unijnych schematów finansowania badań naukowych i zapewnienia pewnej przyszłości dla badań naukowych i innowacji w Europie.
Urzędnicy zaproponowali "Wspólne ramy strategiczne" przedstawione w Zielonej Księdze. Dotyczą one dwóch kluczowych projektów ramowych - bieżącego Ramowego Programu Badañ Naukowych (7PR) i Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) - jak również Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT), którego zadaniem jest połączyć boki "trójkąta wiedzy", a mianowicie badania, edukację i innowację.
Te ramy mają trzy główne cele: zapewnienie utrzymania przez UE silnej pozycji w badaniach naukowych na świecie; wzrost konkurencyjności; oraz rozwiązanie globalnych problemów, w tym tych dotyczących bezpieczeństwa żywności, wydajności zasobów i zmian klimatu.
Unia Europejska rozważa rozmaite sposoby uproszczenia dostępu do funduszy unijnych dla zainteresowanych stron, oferując między innymi jeden "węzeł komunikacyjny" dla naukowców, którzy potrzebują porady i zapewniając jeden punkt dostępowy ze wspólnymi narzędziami IT (informatycznymi).
Ma powstać prostszy i sprawniejszy zestaw instrumentów finansowania, obejmujący cały łańcuch innowacji. Łańcuch ten obejmuje badania podstawowe i stosowane, partnerstwa naukowców i przedsiębiorców oraz innowacyjności na poziomie firmy.
Co więcej ramy kładą szczególny nacisk na zwiększenie elastyczności, sprzyjając różnorodności i udziałowi ludzi biznesu. Na przykład Komisja jest przekonana, że wnioskodawcy powinni mieć możliwość składania wielu propozycji projektów bez konieczności dostarczania danych już wcześniej przedłożonych.
Rozważa się również zastosowanie finansowania w postaci kwot ryczałtowych w ramach przyszłego wsparcia, aby zapewnić prostsze i jednocześnie spójne procedury księgowe do rozliczania się z otrzymywanych środków.
"Naszym celem jest zmaksymalizowanie wartości każdego euro przeznaczonego przez UE na badania naukowe i innowacje" - mówi Máire Geoghegan-Quinn, Europejska Komisarz ds. Badań Naukowych, Innowacji i Nauki. "Chcemy, aby fundusze unijne wykorzystały swój ogromny potencjał generowania wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz poprawy jakości życia w Europie w obliczu przytłaczających wyzwań, takich jak zmiana klimatu, wydajność energetyczna czy bezpieczeństwo żywności. Dzięki zwiększeniu spójności i uproszczeniu naszych programów ułatwimy życie naukowcom i innowatorom - zwłaszcza MŚP [małym i średnim przedsiębiorstwom], przyciągniemy więcej wnioskodawców i uzyskamy jeszcze lepsze wyniki. Oczekuję z niecierpliwością na szeroko zakrojoną i innowacyjną debatę, z wykorzystaniem Internetu i portali społecznościowych."
Komisja Europejska ma nadzieję, że restrukturyzacja systemu będzie zwieńczeniem budowy silnej Unii Innowacji i pomoże UE oraz jej obywatelom osiągnąć cele strategii Europa 2020. Interesariusze mają czas do 20 maja 2011 r. na wniesienie swojego wkładu, a Komisja zorganizuje główną konferencję zamykającą, jako uzupełnienie konsultacji publicznych, na której zostanie podana nazwa nowej ramy.
Komisja ma zaprezentować do grudnia propozycję legislacyjną dotyczącą wydatków na badania naukowe i innowację w ramach przyszłego budżetu UE po roku 2013.
Ostatnie dane pokazują, że ponad 9.000 projektów uzyskało dofinansowanie w ramach 7PR, a w toku przeprowadzonej analizy oszacowano, że projekty wybrane do dofinansowania tylko w tym roku przełożą się na 165.000 nowych miejsc pracy.