Według nowych ustaleń poczynionych przez finansowanych ze środków unijnych naukowców z Włoch i ich kolegów z USA, mutacje w genie zwanym KRAS łączą się w nieregularny sposób z nabytą opornością na terapie przeciw nowotworom jelita grubego (CRC).
W artykule opublikowanym w czasopiśmie Nature, zespół wyjaśnia, że u pacjentów często dochodzi do rozwinięcia oporności na leki przeciw nowotworom jelita grubego, które są ukierunkowane na receptory nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR). Naukowcy wykazali na modelach linii komórkowej, że mutacje KRAS mogą powodować oporność na terapię przeciw EGFR nazwaną cetuksymab. Mutacje mogą zostać nabyte w czasie leczenia lub mogą istnieć wcześniej w drobnej części komórek nowotworowych jeszcze przed leczeniem.
Dwaj Włosi, którzy są autorami raportu z badań - profesor Alberto Bardelli z Instytutu Badań i Leczenia Nowotworów w Turynie i Salvatore Siena z Wydziału Onkologii Medycznej Falck przy szpitalu Niguarda Ca' Granda w Mediolanie, uzyskali wsparcie z finansowanego ze środków unijnych projektu COLTHERES (Modelowanie i prognozowanie podatności na terapie ukierunkowane w nowotworach jelita grubego), który otrzymał dofinansowanie w wysokości 5.999.300 EUR z tematu "Zdrowie" Siódmego Programu Ramowego (7PR) UE.
Profesor Bardelli zauważa: "Wystąpienie wtórnej oporności na terapie przeciw EGFR (postęp choroby) w nowotworach jelita grubego jest obecnie stwierdzane na podstawie oceny radiologicznej. W artykule opisujemy jako pierwsi, że zmiany w genie KRAS są mechanizmem nabytej oporności na terapie przeciw EGFR w CRC i występują u około 50% pacjentów".
Odkrycia dokonane w toku najnowszych badań zbiegają się w czasie z publikacją wyników przez drugi zespół badaczy, który wykazuje, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo występowania mutacji opornościowych w KRAS i innych genach w subpopulacji komórek nowotworowych przed leczeniem. W ramach tych komplementarnych badań, których wyniki również zostały opublikowane w czasopiśmie Nature, naukowcy z Austrii, Chin i USA wykazali, że mutacje mogą zostać wykryte na kilka miesięcy przed klinicznymi oznakami niepowodzenia terapii, co byłoby sygnałem do rozpoczęcia alternatywnego leczenia.
Naukowcy wykorzystali modelowanie matematyczne do pozyskania dowodów na występowanie mutacji w genie KRAS komórek nowotworowych jeszcze przed zastosowaniem leczenia panitumumabem przeciw EGFR. To może wyjaśniać, dlaczego nawrót kliniczny zazwyczaj występuje po tym samym czasie, około 5 - 7 miesięcy od rozpoczęcia leczenia.
Wyniki jednych i drugich prac badawczych pokazują, że DNA tych mutacji można wykryć w płynnych biopsjach na kilka miesięcy zanim zauważalne będą oznaki radiograficzne postępu choroby. Istnieje nadzieja, że naukowcy będą w stanie oprzeć się na tych wynikach i zastosować terapię kombinowaną, aby uprzedzić oporność i przeciwdziałać jej zanim nastąpi nawrót choroby.
Profesor Bardelli wyjaśnia, że obydwie grupy badawcze wykazały, że mutacje można wykryć w plazmie za pomocą metodologii zwanej "płynną biopsją".
Dodaje: "To oznacza, że istnieje obecnie możliwość monitorowania ewolucji nowotworu w reakcji na terapię za pomocą pobierania krwi w celu wczesnego wykrywania mutacji, które prowadzą do nabytej oporności. Koncepcja płynnej biopsji jest istotnym krokiem naprzód w tej dziedzinie. Wiadomo już było, że pomiar krążącego we krwi pacjentów DNA wolnego od nowotworów można wykorzystywać do monitorowania objętości guzów nowotworowych. Nasze prace pokazują, że determinanty nabytej oporności można wykrywać kilka miesięcy przed klinicznymi objawami nawrotu choroby".
Profesor Bardelli zauważa ponadto, że trzeba wyraźnie powiedzieć, iż nie odkryto "nowego sposobu wykrywania nowotworów jelita grubego", lecz raczej strategię wczesnego, nieinwazyjnego wykrywania niepowodzenia terapii u chorych na nowotwór jelita grubego.
Obok Włochów, projekt COLTHERES, który rozpoczął się w 2011 r. i będzie realizowany do 2014 r., wspiera naukowców z Belgii, Hiszpanii, Holandii, Szwajcarii i Wlk. Brytanii, a jego głównym celem jest wkład w rozwój wiedzy w zakresie "zindywidualizowanego" podejścia do leczenia onkologicznego, w którym "odpowiednia" kombinacja leków jest podawanych "odpowiednim" pacjentom, na podstawie szczegółowego zapoznania się z ich tłem genetycznym.
Niektóre z zagadnień, nad którymi prowadzone są prace w ramach projektu COLTHERES, dotyczą profilowania molekularnego próbek pobranych od chorych na nowotwory jelita grubego za pomocą wielorakich technologii omicznych w celu kosegregacji zmian patologicznych, które mogą wywołać oporność na istniejące i powstające terapie ukierunkowane oraz opracowania i przesiewowego zbadania prognostycznych modeli in vitro opartych na tych danych w celu szybkiego i doświadczalnego ustalenia biomarkerów oporności lekowej.
Ukryj panel
