Kliknąłeś w wilka brawo !

Czy AI wyludni departamenty IT? A może sprawi to trend outsourcingu i obsługi kontraktowej?

Nie przebrzmiały jeszcze słowa Jensen Huang, szefa NVIDIA, który zalecał programistom i planującym karierę w kodowaniu zmienić szybko zainteresowania na biologię, edukację, produkcję lub rolnictwo jako bezpieczniejsze opcje kariery w związku z rozwojem AI, kiedy w bardziej systematyczny sposób tezy te powtórzył Dario Amodei, dyrektor generalny i współzałożyciel Anthropic. W marcu podczas wywiadu udzielonego na forum konferencji zorganizowanej przez think tank Council on Foreign Relations, Dario Amodei, powiedział, że jednym z obszarów gdzie sztuczna inteligencja robi największe postępy jest programowanie.

AI programuje, człowiek planuje

W związku z tym, w jego ocenie, dzieli nas 3 do 6 miesięcy od świata, w którym sztuczna inteligencja pisze 90% kodu. A za 12 miesięcy możemy znaleźć się w świecie, w którym sztuczna inteligencja pisze zasadniczo cały kod. Poczynił jednak zastrzeżenie, że po stronie człowieka pozostają założenia odnośnie celu, któremu ten kod ma służyć – przeznaczenia systemów, np. biznesowego, ich integracji z pozostałym środowiskiem aplikacyjnym w firmie, itd. W rozmowie tej Amodei podzielił się jeszcze jednym spostrzeżeniem – nieuchronnie AI będzie robić rzeczy lepiej niż człowiek i dobrze byłoby, aby dokonało się to we wszystkich branżach. Będzie to sprawiedliwe wyzwanie adaptacji dla wszystkich – w przeciwnym razie wytworzy podział na ludzi “bezużytecznych” i “niezbędnych”, z niebezpiecznymi konsekwencjami społecznymi. Sama perspektywa kohabitacji człowieka z potężniejszym AI nie przeraża szefa Anthropic. Jako przykład podał… szachy. Minęło 30 lat od przełomowej wygranej Deep Blue z Kasparowem, a szachy nie tylko nie straciły na popularności, co przeżywają szczyt popularności, zaś arcymistrzowie pokroju Magnusa Carlsona są niekwestionowanymi celebrities.

Mimo wszystko, skłania to do zastanowienia, co dalej z IT, w szczególności z firmowymi departamentami informatyki. W ciągu ostatnich dwóch dekad struktura i liczebność departamentów IT przeszły transformację wynikającą z postępu technologicznego, cyfrowej transformacji, zmiany potrzeb biznesowych. Badania z lat 2023–2025 odnotowują zarówno długoterminowe trendy, jak i krótkoterminowe fluktuacje, np. związane z pandemią COVID-19, rozwojem sztucznej inteligencji (AI) oraz globalnymi kryzysami gospodarczymi.

W latach 2005–2025 udział działów IT w firmowej strukturze organizacyjnej ewoluował od wąsko wyspecjalizowanych zespołów wsparcia technicznego do strategicznych centrów innowacji, zarządzających chmurą obliczeniową, analizą danych i cyberbezpieczeństwem.
2005–2010: konsolidacja i wzrost infrastruktury podstawowej

W pierwszej dekadzie XXI wieku departamenty IT koncentrowały się głównie na utrzymaniu infrastruktury serwerowej, sieciowej oraz wdrażaniu systemów ERP. Według analiz firmy Computer Economics, średni udział zatrudnienia w IT w stosunku do całkowitej liczby pracowników wynosił wówczas 2,5–3,5%, przy czym większe organizacje (powyżej 1 mld USD przychodu) utrzymywały proporcję na poziomie 4–5%. W branżach takich jak finanse czy telekomunikacja, gdzie technologie odgrywały kluczową rolę, zespoły IT były nawet 2-3 razy większe niż w sektorze produkcyjnym lub handlowym.
2010–2015: era chmury i mobilności

Wprowadzenie rozwiązań chmurowych (np. AWS, Azure) oraz upowszechnienie urządzeń mobilnych zredukowało zapotrzebowanie na tradycyjnych administratorów systemów, jednocześnie zwiększając popyt na inżynierów chmury i deweloperów aplikacji. Badania Nash Squared wskazują, że w latach 2011–2015 liczba pracowników IT w przedsiębiorstwach wzrosła średnio o 8% rocznie, przy czym w sektorze e-commerce odnotowano wzrost nawet o 15%. Jednocześnie w branżach takich jak edukacja czy administracja publiczna, gdzie budżety były ograniczone, zatrudnienie w IT pozostawało stabilne lub spadało o 1–2% rocznie.


2015–2020: cyfrowa transformacja i Data Science

W drugiej połowie dekady priorytetem stała się analityka danych oraz integracja rozwiązań AI. Według raportu Gartnera, do 2020 roku 40% dużych firm utworzyło dedykowane stanowiska ds. data science, co przełożyło się na 12% wzrost zatrudnienia w IT w sektorze finansowym i 18% w branży zdrowotnej. Jednocześnie automatyzacja procesów IT (np. wdrożenie narzędzi DevOps) zmniejszyła zapotrzebowanie na personel wsparcia technicznego o 7–10% w organizacjach o wysokiej dojrzałości cyfrowej, co oszacował Computer Economics.
Pandemia COVID-19 (2020–2022): przyspieszenie i korekta

W latach 2020–2022 pandemia wymusiła gwałtowną digitalizację, prowadząc do rekordowego wzrostu zatrudnienia w IT. Nash Squared odnotował, że w 2021 roku 62% firm planowało zwiększyć liczebność działów IT, a w branżach takich jak e-commerce czy telemedycyna wzrost ten sięgał 25%. Jednak już pod koniec 2022 roku, w obliczu spowolnienia gospodarczego i nadmiernej ekspansji podczas pandemii, rozpoczęły się cięcia: w 2023 roku globalnie zlikwidowano ponad 240 000 stanowisk IT, głównie w dużych firmach technologicznych (tzw. GigTechs).
Nowoczesność (2023–2025)

Rozwój IT przebiega obecnie nadal w różny sposób, w zależności od branży.

Pomimo spowolnienia w 2023 roku, sektor finansowy pozostaje liderem pod względem wzrostu zatrudnienia w IT. Według Computer Economics, w 2024 roku banki i firmy ubezpieczeniowe zwiększyły liczbę pracowników IT o 6,8%, koncentrując się na cyberbezpieczeństwie (wzrost o 22% w obszarze SOC) oraz systemach AI do wykrywania oszustw. Przykładowo, JPMorgan Chase zatrudnia obecnie ponad 50 000 specjalistów IT, co stanowi wzrost o 40% w porównaniu z 2015 rokiem.

Z kolei na przykład w przemyśle wdrażanie rozwiązań IoT i systemów śledzenia łańcucha dostaw (SCM) w umiarkowany sposób wpływa na wzrost zatrudnienia – ok. 4% rocznie. Jednak automatyzacja linii produkcyjnych redukuje zapotrzebowanie na tradycyjnych administratorów IT, przesuwając nacisk na inżynierów edge computing i specjalistów ds. integracji maszyn z chmurą.

W sektorach publicznych, pomimo rosnących potrzeb cyfrowych, zatrudnienie w IT pozostaje stabilne lub spada. Na przykład w 2023 roku jedynie 28% uniwersytetów w UE zwiększyło liczbę pracowników IT, podczas gdy 35% odnotowało redukcje z powodu cięć budżetowych

Prognozy na pięciolatkę: kontrakty i outsourcing

Pomimo spadku zatrudnienia w 2023 roku, eksperci przewidują, że do 2025 roku globalny deficyt specjalistów IT sięgnie 4 mln osób, szczególnie w obszarach cyberbezpieczeństwa i AI. Coraz więcej firm (szczególnie w USA i Europie Zachodniej) sięga po kontraktowych specjalistów IT, aby ograniczyć koszty stałe. W 2024 roku 35% pracowników IT w sektorze finansowym zatrudnionych było na umowy czasowe, podczas gdy w 2015 roku odsetek ten wynosił zaledwie 12%. Z kolei kraje Europy Środkowo-Wschodniej, takie jak Polska czy Rumunia, odnotowują 8–10% roczny wzrost zatrudnienia w IT, głównie dzięki outsourcingowi usług dla firm z Niemiec i Skandynawii.

Liczebność departamentów IT jest więc ściśle powiązana z fazami rozwoju technologicznego i koniunkturą gospodarczą. W nadchodzących latach kluczowe będzie inwestowanie w przekwalifikowanie pracowników oraz budowanie elastycznych struktur, zdolnych adaptować się do dynamicznych zmian technologicznych.