Kliknąłeś w wilka brawo !

Ich liczba jest wciąż daleka od parytetu. Podczas gdy jedni tłumaczą ten stany rzeczy naturalnym antytalentem kobiet do IT czy ogólnie nauk ścisłych, inni argumentują, że spowodowane jest to dyskryminacją.

Pomimo że kobiety coraz chętniej podejmują pracę w dziedzinach tradycyjnie zarezerwowanych dla mężczyzn i szturmem zdobyły sektor SET (Science, Engineering, Technology), branża IT nadal pozostaje silnie zmaskulinizowana. Jak wynika z badania EUN, kobiety stanowią zaledwie 27% kierowników ds. systemów informatycznych. Sytuacja wygląda jeszcze gorzej w przypadku inżynierów zajmujących się sprzętem komputerowym - tu kobiety zajmują zaledwie 9% stanowisk. Wysokie stanowiska akademickie w dziedzinie inżynierii i technologii pełni mniej niż 6% kobiet. W Europie, jak również w Polsce, procent kobiet studiujących kierunki informatyczne jest nadal niewielki. Z badań GUS wynika, że tylko 10% studentów na kierunkach IT to kobiety. UE stara się zmienić tę sytuację i zachęca kobiety do studiowania na kierunkach technicznych.

Dziewczyny lubią informatykę

W roku 2009 na zlecenie Cisco przeprowadzono badanie "Gender Research", w którym wzięli udział uczniowie i uczennice z pięciu europejskich krajów, w tym z Polski. Wyniki okazały się zaskakujące. Wbrew oczekiwaniom, informatyka była przedmiotem bardzo lubianym przez dziewczęta - aż 40% polskich uczennic wskazało, że informatyka to ich ulubiony przedmiot, a co druga stwierdziła, że ją lubi.

Z wyników badań dotyczących Polski dowiadujemy się m.in., że poziom wiedzy i umiejętności informatycznych reprezentowany przez obie płcie jest podobny. Uczennice nie decydują się jednak na kontynuację nauki na kierunkach informatycznych lub rozpoczęcie kariery zawodowej w tej branży. Odsetek uczennic rezygnujących z dalszej nauki informatyki wynosi aż 48%! Dlaczego młode kobiety zainteresowane IT wybierają inne kierunki studiów? Jedną z przyczyn jest wpływ otoczenia. Po przeanalizowaniu wyników okazało się, że najbardziej demotywującym czynnikiem jest postrzeganie zawodów technicznych jako naturalnie odpowiedniejszych dla mężczyzn. Uczniowie uważają też, że praca w branży IT jest odpowiedniejsza dla mężczyzn, jednak przekonanie to jest mniej powszechne niż u rodziców.

Szklany sufit

Na tle krajów europejskich Polska jest w stosunkowo dobrej sytuacji. Aż 91% polskich uczennic zainteresowanych jest technologiami ICT. We Włoszech jest to 76%, a we Francji jedynie 50%. Tylko co szósta młoda Włoszka i co czwarta Francuzka planuje kontynuację nauki w kierunku IT na uczelniach wyższych. W Polsce jest to niemal 50% badanych kobiet.

Kobiety dobrze zaczynają, potem ich zapał niestety opada. Od samego początku rzadziej decydują się na kierunki związane z IT, potem częściej zmieniają profil kształcenia, by koniec końców zrezygnować ze stanowiska programisty lub menedżera. To zjawisko często określa się "szklanym sufitem", czyli niewidzialną barierą, która uniemożliwia dalszy rozwój kariery.

Odniosła się do niego ekonomistka Sylvia Hewlett, która przeprowadziła badanie obejmujące swym zasięgiem 35 światowych koncernów. Jej zdaniem, kobietom trudno przebić się przez "korporacyjną kulturę macho". Chociaż początkowo aż 40% załogi - naukowców, inżynierów i technologów - stanowią kobiety, wszystko się zmienia, gdy dochodzą one do krytycznego momentu - "walcz lub odejdź" (fight-or-flight moment).

Przypada on między 35 a 40 rokiem życia. Wtedy problemy związane z karierą osiągają punkt kulminacyjny, podobnie zresztą jak naciski ze strony rodziny. Poddaje się aż 52% pań.

Kobiety w zarządach

Raporty McKinsey "Woman Matter" dowodzą, że firmy, w których kadra kierownicza jest najbardziej zróżnicowana pod względem płci osiągają znaczny wzrost rentowności. W ostatnich latach średni zwrot z kapitału był w takich przedsiębiorstwach o ponad 10% wyższy, a średni zysk przed opodatkowaniem - niemal dwukrotnie większy. W rezultacie, mając zróżnicowane zarządy, mamy większą różnorodność stylów zarządzania, co przynosi firmom trwałe wymierne korzyści w długim okresie. Zarządzanie talentem i tworzenie różnorodnych kadr menedżerskich powinno być świadomą strategią firm, które chcą osiągać przewagę konkurencyjną. Różnorodność sprawia, że firma buduje dodatkową wartość intelektualną. Przy czym nie chodzi tylko o różnorodność płci, ale także wieku, wykształcenia, doświadczeń oraz kultur.

Z kolei według raportu firmy Gartner, dyrektorzy IT ryzykują niepowodzeniem wielu globalnych inicjatyw, jeśli nie będą zdolni przyciągnąć i zatrzymać utalentowanych kobiet w firmach sektora IT. Autorzy podkreślają, że CIO wydają się nie być świadomi, że systemy społecznościowe, zarządzanie portfelem projektów, zarządzanie dostawami, zespołowa praca naukowa oraz kilka innych obszarów IT mogłyby skorzystać z typowych zdolności kobiet.

Zachęcanie do wyboru IT

Komisja Europejska wielokrotnie zwracała uwagę na to, że liczba wykwalifikowanych pracowników branży teleinformatycznej jest w Europie wciąż za mała m.in. z powodu stereotypów dotyczących płci. Zachęcanie kobiet do pracy w branży ICT powinno więc leżeć w interesie pracodawców nie tylko z chęci zapewnienia równości obydwu płciom. W ciągu kilku czy nawet kilkunastu lat Europa będzie borykać się z niedoborem specjalistów IT, a zwiększenie obecności kobiet w tej branży może znacząco poprawić tę sytuację!

Aleksander Banach jest członkiem zarządu firmy Team Connect zajmującej się outsourcingiem kadr IT.